Перевод: с исландского на английский

с английского на исландский

a boy

  • 1 drengur

    Íslensk-ensk orðabók > drengur

  • 2 vikapiltur

    Íslensk-ensk orðabók > vikapiltur

  • 3 ENDA

    I)
    conj.
    1) with subj. (a standing phrase in the law connecting the latter clause of a conditional premiss) if, and if, and in case that, and supposing that;
    nú hefir maðr sveinbarn fram fœrt í œsku, enda verði sá maðr veginn síðan, þá …, if a man has brought a boy up in his youth, and it so happens that he (the boy) be slain, then …;
    2) even if, allhough, with subj. (seg mér, hvat til berr, at þú veizt fyrir úorðna hluti, enda sér þú eigi spámaðr);
    3) even;
    þá skal hann segja búum sínum til, enda á, þingi, even in parliment;
    4) if only with subj. (fyrir engan mun þori ek at vekja konunginn en segja má ek honum tíðindin, ef þú vill, enda vekir þú hann);
    5) and indeed, and of course, and also, and besides;
    enda skulum vér þá leysa þik, and then of course we shall loose thee;
    sýnist þat jafnan, at ek em fégjarn, enda man svá enn, and so it will be also in this case;
    eigi nenni ek at hafa þat saman, at veita Högna, enda drepa bróður hans, I cannot bear to do both, help H. and yet kill his brother;
    enda tak þú nú øxi þína, and now take thy axe.
    (að, or enda, ent), v.
    1) to end, coming to an end (í því sama klaustri endi hann sína æfi);
    impers., endar þar sögu frá honum, the tale of him ends there;
    2) to fulfil, perform (enda heit sitt);
    3) to mark the end of, to bound (af suðri endir hana [i. e. Asia] úthafit);
    4) refl., endast, to end, come to an end (reiði mannsins endist á einu augabragði);
    to last, hold out (berjast meðan dagrinn endist);
    meðan mér endast föng til, as long as my provisions last;
    ef honum endist aldr til, if he lives so long;
    meðan mér endast lífdagar, meðan ek endumst, as long as I live;
    to turn out, to end (well or ill), to do (enda mun þat fám bóndum vel endast at synja mér mægðar).
    * * *
    1.
    a copul. conj. with a slight notion of cause or even disjunction: [the use of this copulative is commonly regarded as a test word to distinguish the Scandin. and the Saxon-Germ.; the A. S. ende, Engl. and, Hel. end, Germ. und being represented by Scandin. auk, ok, or og: whereas the disjunctive particle is in Scandin. en, enn, or even enda, answering to the Engl., A. S., and Germ. aber, but; the Gothic is neutral, unless jab, by which Ulf. renders καί, be = auk, ok:—this difference, however, is more apparent than real; for the Icel. ‘enda’ is probably identical with the Germ. and Saxon und, and: in most passages it has a distinct copulative sense, but with something more than this]:—and, etc.
    I. with subj., a standing phrase in the law, connecting the latter clause of a conditional premiss, if so and so, and if …, and again if …; or it may be rendered, and in case that, and supposing that, or the like. The following references will make it plainer; ef goðinn er um sóttr, enda hafi hann öðrum manni í hönd selt …, þá skal hann ok sekja …, if a suit lies against the priest, ‘and’ he has named a proxy, then the suit lies also against him (viz. the proxy), Grág. i. 95; ef skip hverfr ok sé eigi til spurt á þrim vetrum, enda sé spurt ef þeim löndum öllum er vár tunga er á, þá …, if a ship disappears without being heard of for three years, ‘and’ inquiry has been made from all the countries where ‘our tongue’ is spoken, then …, 218; ef goðinn gerr eigi nemna féránsdóm, enda sé hann at lögum beiddr …, þá varðar goðanum fjörbaugsgarð, if the priest name not the court of férán, ‘and’ has been lawfully requested thereto, then he is liable to the lesser outlawry, 94; nú hefir maðr sveinbarn fram fært í æsku, enda verði sá maðr veginn síðan, þá …, if a man has brought a boy up in his youth, ‘and in case that’ he (the boy) be slain, then …, 281; ef maðr færir meybarn fram …, enda beri svá at…, ok ( then) skal sá maðr …, id.; ef menn selja ómaga sinn af landi héðan, ok eigi við verði, enda verði þeir ómagar færðir út hingat síðan, þá …, 274; hvervetna þess er vegnar sakir standa úbættar á milli manna, enda vili menn sættask á þau mál …, þá …, ii. 20; ef sá maðr var veginn er á ( who has) vist með konu, enda sé þar þingheyandi nokkurr …, þá …, 74; þat vóru lög, ef þrælar væri drepnir fyrir manni, enda ( and in case that) væri eigi færð þrælsgjöldin fyrir hina þriðju sól, þá …, Eg. 723, cp. Eb. 222; þótt maðr færi fram ellri mann, karl eðr konu, í barnæsku, enda ( and in case that) berisk réttarfar síðan um þá menn, þá skal …, 281; ef þú þorir, enda sér þú nokkut at manni, if thou darest, ‘and supposing that’ thou art something of a man, Fb. i. 170, segja má ek honum tíðendin ef þú vilt, enda vekir þú hann, ‘and supposing that’ thou wilt awake him, Fms. iv. 170; en þeir eru skilnaðarmenn réttir er með hvárigum fóru heiman vísir vitendr, enda ( and even) vildi þeir svá skilja þá, Grág. ii. 114; enda fylgi þeir hvárigum í braut ( supposing they), id.; hvat til berr er þú veizt úorðna hluti, enda sér þú eigi spámaðr, supposing that thou art a prophet, Fms. i. 333.
    2. rarely with indic.; ef kona elr börn með óheimilum manni, enda gelzt þó fé um, hón á eigi…, Eb. 225.
    II. even, even if, usually with indic.; kona á sakir þær allar ef hún vill reiðask við, enda komi ( even if) eigi fram loforðit, Grág. i. 338: in single sentences, þá skal hann segja búum sínum til, enda á þingi, even in parliament, ii. 351: the phrase, e. svá ( even so), eigi þau handsöl hennar at haldask, enda svá þau er, i. 334; enda er þó rétt virðing þeirra, ef …, and their taxation is even (also) lawful, if …, 209: in mod. usage very freq. in this sense (= even).
    III. denoting that a thing follows from the premiss, and consequently, and of course, and then, or the like, and forsooth, freq. in prose with indic.; man ek eigi optar heimta þetta fé, enda verða þér aldri at liði síðan, I shall not call for this debt any more, ‘and also’ lend thee help never more, Vápn. 18; ef þeir eru eigi fleiri en fimm, enda eigi færi, if they are not more than five, and also not less, Grág. i. 38; enda eigu menn þá at taka annan lögsögumann ef vilja, and they shall then elect another speaker if they choose, 4; enda skulum vér þá leysa þik, and then of course we shall loose thee, Edda 20; varðar honum skóggang, enda verðr hann þar óheilagr, and of course or and even, and to boot, Grág. ii. 114; skal hann segja til þess á mannamótum, enda varðar honum þá eigi við lög, i. 343; á sá sök er hross á, enda verðr sá jamt sekr um nautnina sem aðrir menn, 432; þá á sök þá hvárr er vill, enda skal lögsögumaðr …, 10; enda á hann kost at segja lögleigor á féit, ef hann vill þat heldr, 217; trúi ek honum miklu betr en ( than) öðrum, enda skal ek þessu ráða, and besides I will settle this myself, Eg. 731; sýnisk þat jafnan at ek em fégjarn, enda man svá enn, it is well known that I am a money-loving man, and so it will be too in this case, Nj. 102; beið ek af því þinna atkvæða, enda num öllum þat bezt gegna, I waited for thy decision, and (as) that will be the best for all of us, 78; er þat ok líkast at þér sækit með kappi, enda munu þeir svá verja, and so will they do in their turn, 227; Hallgerðr var fengsöm ok storlynd, enda ( and on the other hand) kallaði hón til alls þess er aðrir áttu í nánd, 18; mikit má konungs gæfa um slíka hluti, enda mun mikill frami fásk í ferðinni ef vel tekst, Fms. iv. í 29; Ölver var málsnjallr ok máldjarfr, e. var hann vitr maðr, 235; ekki mun ek halda til þess at þú brjótir lög þín, enda eru þau eigi brotin, ef …, neither are they broken, if …, Fb. i. 173, Mork. 81.
    2. with a notion of disjunction, and yet; eigi nenni ek at hafa þat saman, at veita Högna, enda drepa bróður hans, I cannot bear to do both, help Hogni and yet kill his brother, Nj. 145; er þér töldut Grænland vera veðrgott land, enda er þat þó fullt af jöklum ok frosti, that you call Greenland a mild climate, and yet it is full of frost and ice, Sks. 209 B.
    3. ellipt. in an abrupt sentence, without a preceding premiss; enda tak nú öxi þína, and now take thy axe (implying that I can no longer prevent thee), Nj. 58; enda þarf hér mikils við, 94; maðrinn segir, enda fauk höfuðit af bolnum, the man continued,—nay, the head flew off the body, Ld. 290: even in some passages one MS. uses ‘enda,’ another ‘ok,’ e. g. skorti nú ekki, enda var drengilega eptir sótt (ok var drengilega eptir sótt, v. l.), Fms. viii. 357; cp. Fb. iii. 258, 1. 16, and Mork. 7, 1. 15: the law sometimes uses ‘ok’ exactly in the sense of enda, ef maðr selr ómaga sinn af landi brott, ‘ok’ verði hinn aptrreki er við tók, þá …, Grág. i. 275.
    2.
    d, (enda, að, Fs. 8, Ld. 50, Bs. i. 865; mod. usage distinguishes between enda að, to end, finish, and enda t, to fulfil):—to end, bring to an end; ok endi þar líf sitt, Fms. i. 297; af ráðinn ok endaðr, Fs. l. c.; endaðir sínu valdi, Bs. i. 865.
    2. metaph. to bring to an end, fulfil, perform a promise or the like; þá sýslu er hann endi eigi, work which he did not perform, Grág. ii. 267; þótti Heinreki biskupi Gizurr eigi enda við konung þat sem hann hafði heitið, Fms. x. 51; enda þeir þat er Páll postuli mælti, Hom. 135; hefir þú komit ok ent þat er þú lofaðir, Niðrst. 8.
    II. reflex, to end, come to an end; reiði mannsins endisk á einu augabragði, 656 A. ii. 17; er svá hefjask upp at eigi endask, 656 B. 3; þá endisk sá enn mikli höfðingskapr Dana konunga, Fms. xi. 205; þær endask ok byrjask jafnfram ávalt, Rb. 232.
    2. to last out; ok endisk þá, allt á sumar fram, Nj. 18; meðan mér endask föng til, Eg. 66; en honum endisk eigi til þess líf, Bs. i. 77; en er veizlor endusk eigi fyrir fjölmennis sakir, Hkr. ii. 92; ok endisk því þetta hóti lengst, Gísl. 50; meðan ek endumk til, as long as I last, i. e. live, Fms. iv. 292.
    3. to end well, do; enda mun þat fám bóndum vel endask at synja mér mægðar, Ísl. ii. 215; ek veit, at þat má honum eigi endask, ef …, Rd. 311; ok öngum skyldi öðrum hans kappa enzk hafa betta nema þér, Fas. i. 104; segir honum eigi ella endask mundu, Fms. iv. 143.
    III. impers. in the phrase, sögu endar, endar þar sögu frá honum, it ends the tale, i. e. the tale is ended, Ld. 50: in mod. usage Icel. can say, saga endar, sögu endar, and saga endast, here the story ends.

    Íslensk-ensk orðabók > ENDA

  • 4 KOLLR

    (-s, -ar), m.
    1) top, summit (á kollifjallsins);
    2) head, pate (þeim var sprottit hár ór kolli);
    3) a shaven crown (hann rakar af þeim hárit ok gørði þeim koll);
    4) hrinda e-u um koll, to overthrow.
    * * *
    m. [Scot. coll = a hay-cock], a top, summit; ok mændu upp ór kollarnir, of hayricks, Sturl. i. 179; á kolli fjallsins, Stj. 399, þúfna-kollar.
    II. the head, crown; ungr maðr, vaxit hár af kolli, Fær. 9; piltar tveir léku á gólfinu, þeim var sprottið hár ór kolli, Fb. i. 258.
    2. a shaven crown; hann rakar af þeim hárit, ok görði þeim koll, Háv. 56; görðir þú þér þá koll, Nj. 181, Fas. i. 234; honum skal raka koll; bræða skal koll hans, N. G. L. i. 334.
    3. phrases, ok lát hans vándskap koma honum í koll, let his wickedness fall on his own pate, Stj. 485; geta í kollinn, to guess true (koll-gáta); koll af kolli, from head to head, one after another; það gekk svo koll af kolli; kínka kolli, to nod; hnippa kolli hvár at öðrum, Grett. 166 new Ed.: um koll, Dan. om kuld, head over heels; þeir rótuðu um koll taflinu, Vígl. 17, (rótuðu fyrir honum taflinu, new Ed. l. c.); hrinda e-m um koll, Fas. iii. 545.
    4. a pet name, a boy, my boy! hví vildir þú, kollr minn! ljúga at okkr Máríu? cp. kolla, Bs. i. 600; gló-kollr, a fair-haired boy.
    5. a ram without horns; Mó-kollr, Grett., (kolla, a ewe.)
    6. a nickname, hæru-kollr, hoary head; æði-k., downy head, Landn.: a pr. name, Kollr, id.: in compds, Koll-sveinn, Hös-kollr, q. v.; Snæ-kollr, Landn.

    Íslensk-ensk orðabók > KOLLR

  • 5 piltr

    (-s, -ar), m. boy, lad.
    * * *
    m. a boy, prop. a boy clad in a pelt or petticoat; hann bar piltinn á handlegg sér, Fb. i. 565, Grett. 117; hann sá hvar piltrinn stóð á baki honum, 124; piltr þessi, this youth, Fs. 69; biðr Þorleifr Kol tapa piltinum, 145, Gd. 55:—in mod. usage also a man, thus the labourers on a farm (vinnu-menn, hús-karlar) are called piltar. pilt-skapr, m. ribaldry; and pilta-yrði, n. pl. coarse language, Bs. ii. 261.

    Íslensk-ensk orðabók > piltr

  • 6 GEÐ

    n.
    1) mind, wits, senses;
    heimta aptr geð sitt, to come to one’s senses again;
    vera gætinn at geði, to be on one’s guard;
    vita til síns geðs, to be master of one’s wits;
    2) disposition, liking;
    honum var vel í geði til Freysteins, he was well disposed to Fr.;
    þú fellst mér vel í geð, you are to my liking;
    féllst hvárt öðru (féllust þau) vel í geð, they liked one another well.
    * * *
    n. [a Scandin. word, neither found in Ulf., Saxon, nor Germ.; lost in mod. Dan. and Swed.; gje, Ivar Aasen]:—mind, mood; the old Hm. often uses the word almost = wits, senses; hann stelr geði guma, he steals the wits of men, steeps them in lethargy, 12; vita til síns geðs, to be in one’s senses, 11, 19; heimta aptr sitt geð, of a drunkard, to come to one’s senses again, to awake, 13; vera gætinn at geði, to be on one’s guard, 6; cp. gá (geyma) síns geðs, Fms. vii. 133, x. 10: in pl., lítil eru geð guma, many men have little sense, Hm. 52:—this meaning is obsolete.
    2. spirits; uppi er þá geð guma, then folk are in high spirits, Hm. 16.
    3. mind; hverju geði styrir gumna hverr, Hm. 17; ok þér er grunr at hans geði, and thou trustest not his mind towards thee, 45.
    4. in prose, favour, liking; at Þorgilsi var eigi geð á, whom Th. liked not, Ld. 286; féllsk hvárt öðru vel í geð, they liked one another well, Band. 3, 9; ok þat geð at ek görða mér vísa fjándr at vilöndum, and such grace ( engaging mind) that I made open foes into well-wishers, Stor. 23; blanda geði við e-n, to blend souls with one, Hm. 43; hann var vel í geði til Freysteins, he was well disposed to Fr., Fb. i. 255:—ó-geð, dislike:—in mod. usage also vigour of mind; Icel. say of a boy, það er ekkert geð í honum, there is no ‘go’ in him, he is a tame, spiritless boy.
    COMPDS:
    1. denoting character, temper, or the like; geð-fastr, adj. firm of mind; geð-góðr, adj. gentle of mood; geð-íllr, adj. ill-tempered; geð-lauss, adj. spiritless, tame, Rd. 241, Stj. 424, v. l.; geð-leysi, n. fickleness, Hom. 24; geð-mikill and geð-ríkr, adj. choleric; geð-stirðr, adj. stiff of temper; geð-styggr, adj. hot-tempered; geð-veykr, adj. brain-sick, of unsound mind; and geð-veyki, f. hypochondria; geðs-lag, n., and geðs-munir, m. pl. temper: or adjectives in inverse order, bráð-geðja, fljót-geðja, of hasty temper; harð-geðja, hardy; laus-geðja, fickle; lin-geðja, weak-minded, crazy; stór-geðja. proud; þung-geðja, hypochondriac.
    2. denoting grace, pleasure; geð-feldr, adj. pleasant; ó-geðfeldr, unpleasant: geð-ligr or geðs-ligr, adj. engaging, Sks. 407, Fas. i. 233: geð-þekkni, f. good-will, content: geð-þekkr, adj. beloved, dear to one: geð-þokki, a, m. loveliness, engaging manners.
    3. rarely of wit; geð-spakr, adj. witty (better get-spakr).
    4. in many poët. compd adjectives, geð-bjartr, -framr, -frækn, -horskr, -hraustr, -rakkr, -skjótr, -snjallr, -strangr, -svinnr, bold, valiant, and the like, Lex. Poët.

    Íslensk-ensk orðabók > GEÐ

  • 7 HESTR

    (-s, -ar), m.
    1) stallion (hestar þrír ok merhross eitt);
    2) horse.
    * * *
    m. a horse, [this word is a contr. form of hengist, qs. hengstr; A. S. hengest; O. H. G. hengist; Germ. hengst, whence Swed.-Dan. hingst; again, contr. Swed. häst, Dan. hest: in old writers hestr mostly means a stallion, whereas hross (Engl. horse) denotes a gelding or any horse]:—a stallion, opp. to merr, a mare, Grág. i. 503, Gþl. 190, Hrafn. 5, Ám. 98 (hestar þrír ok mer-hross eitt); h. grár með fjórum merum, Ísl. ii. 213; sá hestr var sonr Hvítings, var alhvítr at lit en merarnar allar rauðar, en annarr sonr Hvítings var í Þórarínsdal, ok var sá ok hvítr en merarnar svartar, Bjarn. 55: a steed, Fms. ii. 224: a horse gener., Nj. 4, 74; lið á hestum, horsemen, Fms. x. 31, passim. The ancients valued high breeding and variety of colour in their horses, which were favourite gifts, see Gunnl. ch. 5, Bjarn. l. c., Finnb. ch. 23, Fms. vi. 383, 384; for steeds and horsemanship see Þkv. 6, Yngl. S. ch. 23, 33, Landn. 3. ch. 8, Gullþ. S. ch. 9, Harð. S. ch. 3, 4, Rm. 32, 34, cp. also Lv. ch. 6, 7, Grett. ch. 16, Dropl. 13, Finnb. ch. 23, Fms. vi. 323: mythol. the horse was sacred to Frey (the god of light and the sun), Hrafn. 5, Vd. ch. 34, Fb. i. 401 (Ó. T. ch. 322), cp. Freyfaxi: for the steeds of the Sun, Day, and Night, see Gm. 37, Vþm. 12, 14: for the steeds of the gods, Gm. 30: for poetical and mythical names, Edda (Gl.) and the fragment of the poem Þorgrímsþula, Edda, Bugge 332–334: for Sleipnir, the eight-legged steed of Odin, Edda, Gm. 44: for horse-fights see the references s. v. etja, to which add Grett. ch. 31, Sd. ch. 23:—vatna-hestr, a water-horse, = nykr in popular tales, Landn. 2, ch. 10, and Ísl. Þjóðs.; but also a good swimmer, góðr vatna-hestr; skeið-h., reið-h., a riding horse; klár-h., púls-h., áburðar-h., a hack, cart-horse, pack-horse; stóð-h., a stud-horse: sækja, beizla, gyrða, söðla, járna hest, to fetch, bridle, gird, saddle, shoe a horse; also, leggja á, to saddle; spretta af, to take the saddle off; teyma hest or hafa hest í togi, to lead a horse; flytja h., to put a pony out to grass; hepla h., to tether a pony: a pony is gúðgengr (q. v.), vakr, þýðr; and the reverse, íllgengr, hastr, klárgengr, harðgengr.
    II. metaph. phrases, há-hestr, a high horse; ríða háhest (a child’s play), also called ríða hákúk, to ride on one another’s shoulders, ride ‘pick-a-back;’ kinn-hestr, a ‘cheek-horse,’ a box on the ear; lýstr hana kinnhest, hón kvaðsk þann hest muna skyldu ok launa ef hón mætti, Nj. 75; þá skal ek nú, segir hón, muna þér kinnhestinn, þann er þú laust mik, 116, cp. Gísl. 27: the gallows is called the horse of Odin, whence gefa e-m hest, to give one a horse, hang one, Fb. i. 238, cp. the verse in Yngl. S. ch. 26.
    β. the local name of a horse-shaped crag, see Landn.; cp. Hest-fell in Cumberland.
    COMPDS: either hesta- or hests-: hesta-at, n. a horse-fight, see etja. hesta-bein, n. horse bones (cp. Engl. horse-flesh), Grett. 96. hesta-fóðr, n. horse foddering, a law term, Gþl. 77. hesta-fætr, m. pl. horses’ feet, Edda 77, Fas. i. 226, Fms. iii. 111. hesta-garðr, m. a horse-pen close to a churchyard, wherein the horses of the worshippers are kept during service, D. N. hesta-geldir, m. horse gelder, a nickname, Landn. hesta-geymsla, u, f. horse keeping, Fas. i. 80. hesta-gnegg, n. a horse’s neigh, Stj. 621. hesta-gnýr, m, noise of horsemen, Fms. iii. 74. hesta-hlið, n. a horse gate, Stj. hesta-járn, n. pl. horse-shoes, Sturl. iii. 152. hesta-keyrsla, u, f. driving the steed in, in a horse-fight, Rd. 261. hesta-korn, n. [Swed. hestakorn = oats], a nickname, Fb. iii. hesta-lið, n. horsemen, Fms. vii. 188. hesta-maðr, m. a horse boy, groom. hesta-rétt, f. in Icel., = Norse hestagarðr. hesta-skál, f. a stirrup-cup. hesta-skipti, n. a change of horses; hafa h., Ld. 202, Fs. 51. hesta-stafr, m. a horse staff, to be used in a horse-fight, Nj. 91, Þorst. S. St. 49, cp. Rd. ch. 12, Arons S. ch. 18. hesta-stallr, m. = hesthús, Flóv. hesta-steinn, m. a stone to whicb a horse is tied whilst the horseman takes refreshment. hesta-sveinn, m. a horse boy, groom, Sturl. ii. 218, Fas. i. 149, Þiðr. 205, Þorst. S. St. 50. hesta-víg, n. a horse-fight, Nj. 90, Sturl. ii. 100, Glúm. 366, Rd. 261. hesta-þing, n. a meeting for a public horse-fight, Glúm. 366, 367, Nj. 92, Lv. 37, Sd. 176, Fs. 43, 140.

    Íslensk-ensk orðabók > HESTR

  • 8 HEYRA

    * * *
    (-ða, -ðr), v.
    heyra heyrir þat, er gras grœr á jörðu, hears the grass grow;
    heyra illa, hard of hearing;
    heyra e-t til e-s, to hear (a sound) from one;
    hefir hvárki heyrt til hans styn né hosta, neither groan nor cough has been heard from him;
    heyrir blástr (acc.) hans í alla heima, when he blows, it can he heard in all the worlds;
    2) to listen to, give ear to;
    heyra bœn e-s, to listen to (to grant) one’s prayer;
    heyra á e-t, to listen (= hlýða á e-t);
    3) heyra til e-s or e-m til, to belong to, concern (þetta mál, er heyrir til dóttur þinnar);
    þat er til mín heyrir, as far as I am concerned;
    4) with dat. to behave (mér heyrir eigi at þegja við yðr);
    5) refl. e-m heyrist e-t, one thinks he hears;
    þá heyrðist þeim öllum sem sveinninn kvæði þetta, they all thought they heard the boy say this (verse).
    * * *
    ð, in Norse MSS. höyra (eyra, dropping the h, N. G. L. i. 220), [Ulf. hausjan = ἀκούειν; A. S. hyran; Hel. hôrjan; Engl. hear; O. H. G. horan; Germ. hören; Dan. höre; Swed. höra]:—to hear; the notion of hearing being taken to imply motion towards a place, cp. Germ. zu-hören, Icel. heyra til, Engl. hearken to, Scot. hear till; at þeir heyrðu eðr sá atburðina, Fms. vii. 226, Nj. 13, Grág. i. 56, Sks. 554; nú heyra þeir til liðs konungsins hvar þat fór, Fb. ii. 128; hann heyrir þat er gras vex á jörðu, Edda 17; h. messu, tíðir, to hear mass, attend service, Fms. ix. 500; h. húslestr, id.; menn vildu eigi h. (hear, believe) at hann mundi fallit hafa, x. 364; heyrðu þeir snörgl nokkut til rekkju Þóreyjar, Fs. 144; hefir hvárki heyrt til hans styn né hósta, Nj. 2; þeir heyrðu blástr til drekanna, Gullþ. 8; hann heyrði þangat mikinn glaum, Eb. 28; heyrðu þeir hark mikit í búrit, 266; heyrit fádæmi, Háv. 45; heyr endemi (q. v.); sem nú hefir þú heyrt, as thou hast now heard, Sks. 714.
    2. to hearken; þeirra bæn var eigi fyrr heyrð, Fms. x. 401; Guð heyrði bæn Moyses, Sks. 575; en ef þú vildir h. bæn mína, Drottinn minn, 596.
    3. with prepp., heyra á e-t, to give ear, listen to a thing; en þá er hann hafði heyrt á töluna, Fms. xi. 37; höfðu þessir allir heyrt á (been within hearing, been present) sætt þeirra Þóris ok Bjarnar, Eg. 349; þótt sjálfr konungr heyri á, though within hearing of the king himself, Ó. H. 54.
    II. metaph. to belong to one, with dat., kirkjan á selveiði alla utan þá er Geithellum heyrir, Vm. 165.
    2. heyra til e-s, or h. e-m til, to belong to, concern; (þat) er heyrir til ( concerns) dóttur þinnar, Nj. 15; þær sýslur sem til þeirra heyrðu, Fms. ix. 269; þat er til mín heyrir, vi. 118, 133, Bs. i. 742; þat þing er hreppstjórn heyrir til, Jb. 184; hann ágirntisk þat er honum heyrði ekki til, Fms. vi. 301; þótti þeim Haraldi konungi eigi til h. ( he had no right) at mínka sinn rétt, 339.
    γ. so with dat., to behove; hverjum yðr heyrir at þjóna, Fms. i. 281, vi. 349; mér heyrir eigi at þegja við yðr, ii. 268; mér heyrir eigi at giptask, Str. 421; sem því nafni til heyrir, Mar. 617; kjalar-tré þat er þeim þótti heyra ( to fit), Fb. i. 433.
    III. impers. to be heard; ok heyrir blástr (acc.) hans í alla heima, Edda 17; heyrði til höddu þá er Þórr bar hverinn, Skálda 168; þá varð þegar hljótt svá at til einskis manns heyrði, Fms. vi. 374; svá nær læknum, at gerla heyri forsfallit (acc.), 351.
    IV. reflex. and impers., e-m heyrisk e-t, methinks one hears; en með því at mér heyrisk svá í orðum yðrum, at …, methought I heard you say, that …, Sks. 101; en mér heyrisk svá um þetta haf, ok svá landit, þá …, 192; svá heyrisk mér til sem þeir sé flestir er …, Fms. vii. 280; þá heyrðisk þeim öllum sem sveinninn kvæði þetta, they thought they heard the boy sing, Landn. (Hb.) 293: in mod. usage, mér heyrðisk þú segja, methought I heard you say; mér heyrðist vera barið, methought I heard a knock at the door; mér heyrist barnið hljóða, methinks I hear the child crying.
    2. pass. to be heard, H. E. i. 516; þá skulu þeir eigi þar um heyrask síðan (they shall not be heard, heeded), K. Á. 110.

    Íslensk-ensk orðabók > HEYRA

  • 9 hlaup

    * * *
    n.
    1) leap, jump (Egill hljóp yfir díkit, en þat var ekki annara manna h.);
    2) run, running; taka h., to take to running, to run (hann tók h. heim til herbergis); vera í hlaupum ok sendiförum, to run on errands;
    3) a sudden rise (in a river), flood, freshet (hlaup kom í ána);
    * * *
    n. a leap; hann komsk með hlaupi undan, Eg. 12, Fms. xi. 247; hann tók hlaup heim til herbergis, i. 80; hark ok hlaup, Anal. 81: a leap, jump, Egill hljóp yfir díkit, en þat var ekki annarra manna hlaup, Eg. 531; mældu þeir Kári lengd hlaupsins með spjótskeptum sínum ok var tólf álnar, Nj. 145, v. l.; hljóp hann þá út af múrinum, þat var furðu-hátt hlaup, Fms. i. 104; h. kattarins, the bound of a cat, Edda 19: in local names, a leap, Flosa-hlaup, in the chasm in Alþingi, Völks. 1. 220; Hærings-hlaup, Grett. 149:—höfrunga-hlaup, playing like a dolphin; handa-hlaup, hand-leaping, using the hands and feet like a wheel (a boy’s game), Ísl. Þjóðs. ii. 243, 246.
    II. special usages, a sudden rise or flood, of rivers flowing from glaciers, see Eggert Itin.; af Höfðárhlaupi, því at hón hafði tekit marga bæi, Bs. i. 283; hlaup kom í ána, 469: jökul-hlaup, an ice stream or avalanche.
    β. coagulation, curds; mjólkr-hlaup, curdled milk; blóð-hlaup, curdled blood.
    γ. procession in brullaup or brúðlaup, a bride’s leap, bridal procession, see brúðkaup.
    δ. a law phrase, an attack, Grág. ii. 7; frum-hlaup, q. v.; áhlaup, an outburst; áhlaups-veðr, a sudden gale; áhlaupa-verk, q. v.: hlaupa-far, n. = frumhlaup, Bs. i. 658: hlaupa-för, f. an uproar, Sturl. ii. 104, 117: hlaupa-piltr, m. an errand boy, Bs. ii. 108.
    III. in mod. usage freq. = running, but seldom so, or not at all, in old writers.

    Íslensk-ensk orðabók > hlaup

  • 10 HÚNN

    * * *
    I)
    (-s, -ar), m. the knob at the top of the mast-head; draga segl við hún (í hún upp), vinda upp segl við húna, to hoist a sail to the top.
    (-s, -ar), m.
    1) bear’s cub;
    2) urchin, boy (poet.).
    * * *
    1.
    m. [Gr. κωνος], a knob: naut. the knob at the top of the mast-head; draga segl við hún, or í hún upp, or vinda upp segl við húna, to hoist a sail to the top, Ó. H. 17, Tríst. 8, Fas. iii. 410.
    COMPDS: húnbora, húndreginn, húnkastali, húnspænir.
    2. the knob at a staff’s end; stafs-húnn, the knob on a door handle etc.: a slice, skera svá breiðan hún til beins er bast er langt, of a whale’s blubber, N. G. L. i. 59.
    3. a piece in a game, prob. from its cone-like shape: from the phrase, verpa húnum, to cast ( throw) the piece ‘hún,’ it seems to follow that this game was either similar to the Gr. δίσκος or rather to the mod. nine pins; þeirs í Haralds túni húnum verpa, Hornklofi, Fagrsk. 5 (in a verse); in Rm. 32 the ‘hundum verpa’ is no doubt a false reading for ‘húnum verpa;’ the riddle in Hervar. S., (where the answer is, þat er húninn í hnettafli,) is obscure and corrupt in the text, for the hnettafl or hneftafl (q. v.) was quite a different game.
    2.
    m. a young bear, Kormak, Fas. i. 367, Fb. i. 253, Nj. 35, Landn. 176, Fs. 26, Stj. 530, passim; bjarnar-húnn, a bear’s young: in local names, Húna-flói, Húna-vatn, Húnavatns-þing, -sýsla, Landn.; Húnavatns-leið, Fms. iii. 21.
    II. metaph. an urchin, boy, Vkv. 22, 30, 32, Gh. 12.

    Íslensk-ensk orðabók > HÚNN

  • 11 kerti-sveinn

    and kerta-sveinn, m. a ‘candle-boy,’ link-boy, an attendant on a great man, Hkr. iii. 181, Fms. vi. 422, vii. 159, ix. 421, x. 137, 147, 157.

    Íslensk-ensk orðabók > kerti-sveinn

  • 12 MÖGR

    I) (gen. magar, dat. megi; pl. megir, acc. mögu), m.
    1) son (mey frumunga fal hann megi Gjúka);
    2) boy, youth (þeir létu mög ungan til moldar hníga).
    II) from magr, meagre.
    * * *
    m., gen. magar, dat. megi, pl. megir, acc. mögu; [Ulf. magus = παις, Luke ii. 43, ix. 42, xv. 26; = τέκνον, ii. 28; A. S. magu; Hel. magu; Gael. mac; mögr is masc. answering to fem. A. S. mægð, Engl. maid, Germ. magd]:—prop. a boy, youth, and so, like παις, a son; mannskis mögr, no man’s son, Hm. 147: allit., mey ok mög, daughter and son, Vþm. 33; mæla við mög, Hðm. 23, Skm. 2; okkarn mög, 1; geta mög, Ls. 35, 36; megir Heimdalar, sons of H., Vsp. 1; maga þinna, Am. 79; mögr Sigföður, Vsp. 55; mögr Hlóðynjar, 56; megi hveðrungs, 55: míns magar, Gm. 24; magar Þóris, Ad. 16; magar Hallgarðs, Ht.: allit., mögr móður kallar, Grág. ii. 170; mögr fann ömmu, Hým. 2; ósk-mögr, a son by adoption, also a beloved son.
    II. a mate, a man, Fm. 33; fífl-megir, Vsp. 51; víl-megir, sons of misery, slaves, Bm. 1; heipt-megir, enemies, Hm. 149; Muspells megir, the men of Muspell = demons, Ls.; her-megir, war-men, warriors, Hkv. 2. 4; Hropts-megir, the men of H. = the gods, Ls. 45; ljóð-megir, the people, Hkm.; sess-megir, bench-mates, Hm. 153; dag-megir, daysmen (?), Am. 61; Ás-megir, the Ases, gods, Fsm.; drótt-megir, the sons of men, Vþm. 11, 12.
    III. in prose obsolete except in Mögr, a pr. name, dat. Mög, Bs. i. magar-arfi, a, m. a son’s heir, N. G. L. i. 206.

    Íslensk-ensk orðabók > MÖGR

  • 13 piltungr

    (-s, -ar), m. boy, lad.
    * * *
    m. a little boy, = piltr, Grett. 143 A, Krók.

    Íslensk-ensk orðabók > piltungr

  • 14 SVEINN

    (-s, -ar), m.
    1) boy (sveinar tveir léku á gólfinu);
    2) in addressing grown-up men, boys, lads (hart ríði þér, sveinar!);
    3) servant, attendant (þeir vissu, at hann var s. Gunnhildar); squire, page.
    * * *
    m. [a northern word, from which the A. S. swân, Engl. swain, seems to be borrowed]:—a boy; fæddi Vigdís barn, þat var sveinn, sá var vænn mjök, Ingimundr leit á sveininn ok mælti, sjá sveinn … son áttu þau annan … þessi sveinn, Fs. 23; sveinninn Hörðr stóð við stokk ok gékk nú it fyrsta sinn frá stokkinum til móður sinnar, Ísl. ii. 15; skal þat barn út bera ef þú fæðir meybarn, en upp fæða ef sveinn er, 198; kona hans fæddi barn, ok hét sveinn sá Hrafn, Eg. 100; svá sem þeir sveinar aðrir er vóru sex vetra eðr sjau vetra, 147; sveinar tveirléku á gólfinu, Nj. 15; var þá nafn gefit sveininum, 91; kallaði Njáll á sveininn Höskuld, … hann lét sveininum ekki í mein, ok unni mikit, 146, 147; sveininn Þórð Kárason … hinu hefir þú mér heitið, amma, segir sveinninn, 201, Bs. i. 599.
    II. boys, lads! often used in addressing grown-up men; eld kveykit ér nú, sveinar! Nj. 199; hart ríðit ér, sveinar! 82; sjáit ér nú rauðálfinn, sveinar! 70; hverr á sveina (gen. pl.) hendr í hári mér? Fms. xi. 151; hvernig er, sveinar? 145; sveinn ok sveinn! hverjum ertú sveini borinn? Fm. 1; inn fráneygi sveinn! id.; Hjalla-sveinar, Hofs-sveinar, Gullþ. 4, Finnb.
    2. a servant, attendant, waiter; sveinar Ólafs, Ld. 96: esp. a page, sveinn Gunnildar, Nj. 5, Fms. ix. 236, Ann. 1346 C; skutil-sveinn, skó-sveinn, q. v.: of bondsmen, N. G. L. i. 35, 76: in mod. usage an apprentice, Dan. svend.
    III. a nickname, Sigurðr Sveinn (= the Germ. Siegfried), Skíða R. 2. Sveinn, a pr. name, very freq., Landn., Fms.: in compds, Svein-björn, Svein-ungr, Sveinki, Berg-sveinn, Koll-s.
    COMPDS: sveinalauss, sveinsleikr, sveinsligr.

    Íslensk-ensk orðabók > SVEINN

  • 15 AFI

    * * *
    m.
    2) man;
    afi eptir afa, in regular descent.
    * * *
    a, m. [cp. Lat. avus, Ulf. avô = μάμμα, and aba = ανήρ, vir], grandfather: it is now frequent, but occurs very rarely in old writers, who almost always use móðurfaðir or föðurfaðir. Yet it occurs in the poem Rm. 16—afi ok amma—and Vþm. 29, where it = föðurfaðir. It is curious to observe that in the poem Skm.—whence it is again transferred into the Grógaldr—it is used in the sense of a boy or a son; cp. as an illustration of this use the Norse phrase—D. N. iv. 848—afi eptir afa = son after father, man after man in uninterrupted succession, in accord- ance to the Gothic aba; Edda 108, Fms. iv. 288, vi. 346, xi. 6. We also say lang-afi, great-grandfather, and langamma, great-grandmother.
    COMPD: afasystir.

    Íslensk-ensk orðabók > AFI

  • 16 al-mæltr

    adj. part. spoken by all, what all say; esp. in the phrase, almælt tíðindi, news; spyrjast almæltra tíðinda, what news? Nj. 227, Ld. 80, Fms. xi. 118 (a standing phrase).
    β. of a child that has learnt to talk; en þá er sveinninn var tvævetr, þá rann hann einn saman ok var a. sem fjögra vetra gömul börn, but when the boy was two years old, then he ran alone and could say everything as well as bairns of four years, Ld. 34, (altalandi is the word now used.)

    Íslensk-ensk orðabók > al-mæltr

  • 17 angi

    I)
    m. prickle, sting (þetta mál hefir anga).
    * * *
    a, m. [Norse angie].
    I. sweet odour; þvílíkan ilm ok anga sem cedrus, Stj. 73, etc.
    II. [cp. A. S. anga = aculeus, stimulus], a spine or prickle, in the phrase, þetta mál hefir anga, has a sting, is not good to touch, Bs. ii. 52. Now often used in pl. and used of a sprout, fibre in fruits or plants; metaph. a spoilt boy is called angi, ‘a pickle:’ as to the root, cp. öngull, hamus, and the English angle: angilja, u, f. is, according to Björn, one of the bones of a fish.

    Íslensk-ensk orðabók > angi

  • 18 bakstr-sveinn

    m. a baker boy, N. G. L. iii. 15.

    Íslensk-ensk orðabók > bakstr-sveinn

  • 19 BARN

    * * *
    n.
    1) bairn, child; vera með barni, to be with child; ganga með barni, to go with child; barns hafandi or hafandi at barni, with child, pregnant; frá blautu barni, from one’s tender years;
    2) = mannsbarn; hvert barn, every man, every living soul.
    * * *
    n. pl. börn, [Ulf. barn; O. H. G. parn; A. S. bearn; Scot. and North. E. bairn; cp. bera and Lat. parère]:—a bairn, child, baby. This word, which in olden time was common to all the Teut. idioms, was lost in Germany as early as the 13th century (Grimm, s. v.); in the South of England it went out of use at an early time, and was replaced by ‘child;’ even the Ormulum uses barn only four times, else always ‘child.’ In North. E. bairu is still a household word, and freq. in popular Scottish writers, Burns, Walter Scott, etc. In the whole of Scandinavia it is in full and exclusive use; the Germ. ‘kind’ is in Icel. entirely unknown in this sense, v. the funny story Ísl. Þjóð. ii. 535; (‘kind’ in common Icel. means a sheep.) In Danish barn is the only word which, like the Icel., changes the radical vowel in pl. into ö (börn). Proverbs referring to barn; barnið vex en brókin ekki; þetta verðr aldri barn í brók; bráð er barnslundin (barnæskan); nema börn hvað á bæ er títt; allir hafa börnin verið; því læra börnin málið að það er fyrir þeim hatt; tvisvar verðr gamall maðrinn barn; bragð er at þá barnið finnr; snemma taka börn til meina; Guð gefr björg með barni, cp. Eggert (Bb.) 1. 14; sex born, dætr þrjár ok þrjá sonu, Nj. 30, Ísl. ii. 198, Vsp. 36; eiga þrjá sonu barna, Fms. xi. 43; og svíkjast um að eiga börn, Eggert (Bb.) 1. 14; vera með barni, to be with child, Fms. ii. 212, i. 57, 68, Ísl. ii. 197; fara með barni, to go with child, Nj. 130; frá blautu barni, from a child, Fms. iii. 155; unni honum hvert barn, every child, i. e. every living creature, loved him, i. 17; hvert mannsbarn, every man: metaph. (rare), offspring, Niðrst. 10: barn, barnið gott, börn, barnið mitt (τέκνον, τέκνα) is with many a favourite term of endearment in talking with another. Látum líða og bíða, börn, Pál Vid. in a popular ditty: eptirlætisbarn, a pet, spoilt child; olbogabarn, a hard-treated child; óskabarn, a child of adoption; sveinbarn, a boy; meybarn, a girl; ungbarn, a baby.
    COMPDS: barnabörn, barnaeign, barnafæri, barnagaman, barnakarl, barnakensla, barnaleikr, barnamessa, barnadagr, barnamold, barnamosi, barnaskap, barnaspil, barnavipr, barnaþáttr, barnsaldr, barnsbein, barnsfarir, barnsfull, barnsfylgja, barnsgrátr, barnshafandi, barnshúfa, barnslík, barnsmál, barnsskírsl, barnssótt, barnsútkast, barnsverk.

    Íslensk-ensk orðabók > BARN

  • 20 BOSSI

    a, m. [Swed. buss, cp. Germ. bursch], a boy, fellow; occurs once in the Jomsv. S., Fms. xi. (in a verse), from A. D. 994. It is still in use in Icel. in the compd word hvata-buss, a boyish fellow who is always in a bustle; hence also hvatabuss-legr, adj. hurried.

    Íslensk-ensk orðabók > BOSSI

См. также в других словарях:

  • Boy racer (subculture) — Boy racer is a type of sub culture based around passenger vehicles. TOC Boy racer is now a New Zealand, British and Irish colloquial term for a person, usually a male in his late teens or early twenties, who drives his car in an intimidating or… …   Wikipedia

  • Boy George — (eigentlich George Alan O’Dowd; * 14. Juni 1961 in Bexleyheath, Gemeinde Bexley, heute London) ist ein britischer Sänger, Songwriter und House DJ. Weltweite Bekanntheit erlangte Boy George in den frühen 1980er Jahren als Sänger der Band Culture… …   Deutsch Wikipedia

  • Boy's Town, Nuevo Laredo — Boy s Town, (or La Zona (en: the Zone) as is known in Spanish), is a commercial section of the border town of Nuevo Laredo Tamaulipas which is located in Mexico, it is known to provide patrons with a variety of nocturnal entertainment activities …   Wikipedia

  • Boy player — is a common term for the adolescent males employed by Medieval and English Renaissance playing companies. Some boy players worked for the mainstream companies and performed the female roles, as women did not perform on the English stage in this… …   Wikipedia

  • Boy — bezeichnet: Boy (Album), Album der Band U2 Bottrop Boy, ein Stadtteil von Bottrop BOY (Band), deutsch schweizer Pop Duo Boy ist der Familienname folgender Personen: Adolf Boy (1612–um 1680), deutscher Maler Dietrich Jürgen Boy (1724–1803),… …   Deutsch Wikipedia

  • Boy in da Corner — Studio album by Dizzee Rascal Released …   Wikipedia

  • Boy — Cette page d’homonymie répertorie les différents sujets et articles partageant un même nom. {{{image}}}   Sigles d une seule lettre   Sigles de deux lettres > Sigles de trois lettres …   Wikipédia en Français

  • boy-scout — [ bɔjskut ] n. m. • 1910; mot angl. « garçon éclaireur » ♦ Vieilli Scout. ♢ Fam. Idéaliste naïf. Une mentalité de boy scout. Des boy scouts. Adj. Il est un peu boy scout. ● boy scout, boy scouts nom masculin (anglais boy scout, garçon éclaireur)… …   Encyclopédie Universelle

  • Boy George — à Londres en 2003. Nom George Alan O Dowd Naissance 14 …   Wikipédia en Français

  • Boy Georges — Boy George Boy George Boy George à Londres en 2003. Naissance 14 juin 1961 …   Wikipédia en Français

  • Boy (Canadian band) — BOY Origin Whitehorse, Yukon, Canada Genres Indie pop, indie rock Years active 2002–present Labels Bumstead, MapleMusic …   Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»